Dat LEGO een bekend merk is, daar twijfelt niemand aan. Wat LEGO echter ook heel graag zou willen, is dat niet alleen haar naam, maar ook haar belangrijkste product goed beschermd zou zijn tegen namaak. Het blokje zelf dus.
Het octrooi op het Lego-blokje is al heel lang verlopen, maar werkte uitstekend. Sindsdien probeert LEGO het blokje onder te brengen bij andere beschermingsvormen, zoals het merkenrecht, het auteursrecht en het modellenrecht.
Ondertussen zijn er vele concurrenten op de markt met (goedkopere) blokjes die prima met die van LEGO zijn te combineren. Als (vorm)merk kon het Lego-blokje echter niet beschermd worden en het auteursrecht en de slaafse nabootsing leverden ook weinig op.
Deze maand oordeelde het Gerecht van de Europese Unie over het modelrecht echter dat een eerdere nietigverklaring door het EUIPO (het Europese Merken- en Modellenbureau) van een Europees modelrecht op het blokje van LEGO onterecht was. Dit gemeenschapsmodel van LEGO, ingeschreven voor ‘bouwstenen van een speelmodule’ (zie afbeelding) zou uitsluitend zijn bepaald door ‘de technische functie van het voortbrengsel’, in dit geval de mogelijkheid om ermee te bouwen en werd nietig verklaard.
Het Gerecht oordeelt echter in hoger beroep dat het EUIPO een beoordelingsfout heeft gemaakt. Een model kan alleen nietig worden verklaard als álle uiterlijke kenmerken uitsluitend worden bepaald door de technische functie. Want zolang niet álle kenmerken in de beoordeling zijn meegenomen, kan het zijn dat er uiterlijk een kenmerk is dat niet louter technisch bepaald is, maar waar de vormgever wel een vrije ontwerpkeuze heeft kunnen maken.
Het feit dat ‘de bovenzijde van de bouwsteen aan weerszijden van de rij van vier nopjes een glad oppervlak heeft’ had het EUIPO in dit geval niet meegewogen. En die gladheid van dat oppervlak was wellicht niet technisch bepaald, maar een vormgevingskeuze. Misschien had het EUIPO het blokje wel als een geldig gemeenschapsmodel aangemerkt, wanneer ze dat kenmerk wel had meegewogen had, omdat het blokje dan dus niet louter technisch bepaald was. In het oordeel van het EUIPO had die mogelijkheid echt besproken moeten worden.
Het Gerecht stelt in deze uitspraak dus dat er een beoordelingsfout gemaakt is waardoor dat de nietigverklaring van het model onterecht was. Bij een volledige beoordeling was de uitkomst misschien anders geweest, maar misschien ook niet. Dit modelrecht van LEGO houdt dus stand. Voor nu.
