Wist je dat niet alleen het merk op een verpakking, maar ook de verpakking zelf als merk kan worden geregistreerd. Terecht, want ook aan de vorm van verpakking kun je een merkproduct soms al herkennen. Denk aan Toblerone chocolade, een van de beroemdste vormmerken, of aan het elegante flesje van Coca Cola.
Hoe zit dat bij de verpakking van je nieuwe bril?
Onlangs speelde een zaak bij de Rechtbank Amsterdam speelde over de verpakking van ‘modieuze lees- en zonnebrillen’. Het geschil tussen brillenmakers Izipizi en Looplabb ging over de registratie als vormmerk (ook wel 3D-merk) van de verpakking van de Izipizi-bril. Het gaat hierbij om een rechthoekige witte doos met het merk Izipizi en een opvallende frontale afbeelding van een bril.
Volgens Izipizi maken de witte en gekleurde brillendoosjes van concurrent Looplabb inbreuk op het Izipizi-vormmerk. Looplabb daarentegen vond dat het vormmerk van Izipizi eigenlijk nietig verklaard zou moeten worden, omdat het een hele gebruikelijke verpakking zou zijn.
Wel of niet nietig?
Een eerdere uitspraak van EUIPO (het Europese merkenbureau), die de rechtbank volgt in haar oordeel, stelde dat het vormmerk als geheel gewoon geldig is, omdat het prominente woordbestanddeel IZIPIZI alleen al onderscheidend genoeg is om het vormmerk ook als geheel onderscheidend te maken. Aan de registratie van het merk wordt verder niet getoornd, maar over de vorm zelf zegt EUIPO in die uitspraak verder eigenlijk niets.
Dat klinkt misschien wat vreemd, maar wanneer een merk als geheel voldoende onderscheidend is om als merk geregistreerd te kunnen worden, wil dat nog niets zeggen over de beschermingsomvang van de individuele bestanddelen van dat merk. En daar gaat de zaak bij de Rechtbank Amsterdam over.
Of is het deels beschrijvend?
Het vormmerk van Izipizi is naar oordeel van de rechtbank grotendeels beschrijvend, met als gevolg dat de onderscheidende kracht van het merk zeer beperkt is. “De verpakking beschrijft in beeld en tekst haar eigen inhoud. Dat maakt dat deze elementen een beperkt onderscheidend vermogen en dus een beperkte beschermingsomvang hebben.”
Het relevante publiek (‘consumenten die al dan niet verziend zijn’) zal alleen de witte Looplabb-verpakking associëren met het witte Izipizi-vormmerk, omdat de verpakkingen van Izipizi en Looplabb weliswaar een sterke gelijkenis met elkaar tonen. De gekleurde Looplabb-verpakkingen en het witte Izipizi-vormmerk hebben dan wel dezelfde ‘grafische karakteristieken’, maar die zijn heel anders uitgevoerd, waardoor beide verpakkingen een verschillende totaalindruk geven. Het komt er uiteindelijk op neer dat de witte Looplabb-verpakking wel inbreuk maakt en de gekleurde verpakkingen niet.
Het zegt dus niet alles dat een merk is geregistreerd is. Dat merken een sterke gelijkenis vertonen ook niet. Alleen een uitgebreide analyse kan soms de werkelijke beschermingsomvang van een merk scherp in beeld krijgen.