Marketing-goeroe Robert Cialdini bedacht zeven beïnvloedings-principes. Het autoriteitsprincipe is daar een van: mensen zijn geneigd om veel waarde te hechten aan het oordeel van autoriteiten en deskundigen. Of het nou geslaagde zakenmensen, dokters, rechters of culinair recensenten zijn. In je marketing aanhaken bij het oordeel van zo’n autoriteit is dan ook heel gunstig. Adverteren met een jubelende recensie verdubbelt de omzet.
Doen alsof een goed idee?
Je kunt natuurlijk ook doen alsof. Zoals de lokale politieke partij Stadsbelang Utrecht. Voor de gemeenteraadsverkiezingen bedacht deze partij de website stemwijzerutrecht.nl, waar iedere twijfelende kiezer eindigde bij … Stadsbelang Utrecht. Degenen die bleven twijfelen konden vervolgens ook nog terecht op kieskompasutrecht.nl. Met gegarandeerd dezelfde uitslag, want ook die website was van Stadsbelang Utrecht. Zoals de partij het zelf zei: “Een prachtige onafhankelijke stemhulp met een betrouwbare uitkomst.”
Dat viel verkeerd bij Stemwijzer.nl, de echte onafhankelijke stemhulp Stemwijzer.nl bestaat al sinds 1989 en is gemaakt door ProDemos, het ‘huis voor democratie en rechtsstaat’. ProDemos doet er alles aan om haar reputatie te beschermen, omdat betrouwbaarheid en onafhankelijkheid heel belangrijk zijn voor de geloofwaardigheid van een stemhulp. ProDemos gebruikt daarbij het van merkrecht.
StemWijzer staat sterk
Stadsbelang Utrecht is niet de eerste die aanhaakt bij de reputatie en populariteit van StemWijzer. En Stadsbelang Utrecht is ook niet de eerste die zegt dat het woord ‘stemwijzer’ vrij gebruikt mag worden. Maar in een vonnis uit 2005 oordeelde de Rechtbank Den Haag al dat het merk StemWijzer een sterk en bekend merk is geworden, met een relatief groot onderscheidend vermogen. In die zaak (tegen referendumstemwijzer.nl) werd merkinbreuk dan ook aangenomen: “gedaagde profiteert onmiskenbaar van de reputatie en het onderscheidend vermogen van het bekende merk StemWijzer. Bovendien doet gedaagde aldus afbreuk aan de onpartijdige en onafhankelijke reputatie van het merk StemWijzer.”
Het is een keurmerk
Deze keer is het niet tot een rechtzaak gekomen. De website stemwijzerutrecht.nl werd wat aangepast en is inmiddels ook niet meer bereikbaar.
ProDemos heeft in elk geval haar punt wel weer kunnen maken. Of het nu een automerk of een informatief merk is: de consument moet altijd kunnen vertrouwen op een merk. Ieder merk is immers een keurmerk.
