Moai zijn de beelden op Paaseiland die vermoedelijk in de 11ste eeuw zijn gemaakt. Deze beelden zijn wereldberoemd. Dat deze beelden ook inspiratie zouden geven voor een nogal curieuze tissues-dispenser, hadden wij niet verwacht (en wij komen toch dagelijks vele innovatieve producten tegen!).
Het bedrijf achter dit product is blijkbaar toch heel wat van plan met deze dispenser aangezien dit product als driedimensionaal merk is aangevraagd in de Europese Unie. Dit roept interessante merkenrechtelijke vragen op.
Zal iemand de dispenser kunnen herkennen aan de vorm? Is dus de vorm onderscheidend voor dispensers? Je zou zeggen van wel, deze vorm voor dispensers komt namelijk, op zijn minst, niet veel voor. Aan de andere kant is het de vraag of mensen de vorm wel herkennen als merk, dus als onderscheidend teken dat de herkomst van de producten weergeeft. Kan deze vorm dus überhaupt een merkfunctie hebben?
Niet alleen moeten merken onderscheidend zijn, er gelden diverse aanvullende eisen. Zo mag de vorm niet een wezenlijke waarde aan het product geven. M.a.w. als de vorm van een product zo aantrekkelijk is dat het product enkel om die vorm wordt gekocht, dan is dit teken uitgesloten voor merkbescherming. In geval van de dispenser, lijkt ons deze eis nogal een groot struikelblok.
Tenslotte zie je dat bedrijven hun inspiratie halen uit inheemse volkeren, hun tradities, namen en symbolen. En dat wordt niet altijd gewaardeerd en kan je merk schade toebrengen. Zo steigerde heel Mexico toen een filmproducer Dias del los Muertos als merk had geregistreerd (dit is een belangrijke feestdag). Ander voorbeeld: de term Hakuna Matata uit de Disney film werd door sommigen gezien als de overname van Afrikaans erfgoed door Disney.
Merkrechten staan symbool voor monopoliseren van namen en logo’s voor eigen gewin. Als merkhouder moet je dan oppassen als je je laat inspireren door cultureel erfgoed. Of dit bij de beelden van Paaseiland ook het geval zal zijn, is natuurlijk zeer de vraag. Waarschijnlijk heeft deze merkhouder eerst andere problemen op te lossen. Maar dat dit curieuze product merkenrechtelijk zeer interessant is, staat buiten kijf!